1401/07/25

سگ دست خودرو چیست + علائم خرابی

در این مقاله به بررسی یکی دیگر از بخش های سیستم فنی خودرو می پردازیم. به مجموعه سیستم چرخ و سیستم تعلیق خودرو که هر کدام دارای اجزا و قطعات متفاوتی می باشند، جلوبندی می گویند.

در این بین سیستم فرمان به نوعی جلوبندی را تکمیل می کند. تمامی قطعات و بخش های جلوبندی مربوط به هر یک از این سیستم ها به نحوی با یکدیگر مرتبط بوده و بر عملکرد یکدیگر تاثیر مستقیم دارند.

یکی از این قطعات سگ دست یا سگدست است که در کنار شغال دست وظایف خود را در جلوبندی و مجموعه‌ سیستم فرمان و تعلیق انجام می‌دهد. این دو قطعه که اسامی عجیب و غیر معمولی هم دارند برای تعمیرکاران آشنا و شناخته شده هستند.

در ادامه به بررسی سگ دست، عملکرد و علائم خرابی اش می پردازیم.

سگ دست چیست؟

سگ دست یکی از قطعات مهم جلوبندی خودرو است. این قطعه در عین ارزان قیمت بودن و سادگی، وظیفه مهم نگه داشتن چرخ ها و چرخاندن آن بر روی فرمان را بر عهده دارد.

سگ دست مانند لولای در کار می کند. دیسک ترمز، فرمان، کمک ها و اتصالات چرخ ها همگی به آن وصل شده اند.  

سگ دستی جزء بسیار حیاتی ماشین است و نقص آن باعث می شود ماشین به یک طرف کشیده شود.

چرخ های خودرو حول محور سگ دست می چرخند، روی این قطعه یاتاقان نیز بسته می شود. اگر تا به حال خودرویتان دچار خرابی از ناحیه یاتاقان شده در مقاله چرا موتور خودرو یاتاقان می زند؟ به طور کامل به عوامل دخیل در این موضوع اشاره کرده ایم.

به دلیل ثابت بودن چرخ های عقب خودرو، سگ دست متفاوتی نسبت به چرخ های جلو دارند. چرخ های جلو به صورت لولا و دارای اهرمی مانند بازو هستند که وظیفه زاویه دادن به چرخ های خودرو را بر عهده دارند.

چون چرخ های عقب ثابت هستند نیازی به زاویه دار شدن ندارند به همین دلیل سگ دست چرخ عقب با چرخ جلو متفاوت است.

 

سگ دست انواع مختلفی دارد

سگ دست انواع مختلفی دارد

 

 

سگ دستی در سایزهای مختلف برای خودروهای مختلف تولید می شود و با توجه به موقعیت قطعاتی که به بازوهای آن متصل می شود، ممکن است زوایای این بازوها برای خودروهای مختلف نیز تغییر کند. بنابراین هنگام تهیه این قطعه باید مدل خودرو را در نظر بگیرید.

در بعضی خودرو ها چرخ ها غیر متحرک هستند به همین دلیل به نیروی گیربکس نیاز ندارند پس شکل سگ دست نیز در این خودرو ها متفاوت خواهد بود.

برای این مدل از چرخ ها از سگ دست مخروطی شکل استفاده می شود. در این نوع سگ دست، پلوس چرخ از سوراخ مخروط عبور می کند و به سایر قسمت های چرخ متصل می شود.

 

سگ دست چرخ جلوی خودرو

سگ دست چرخ جلو، علاوه بر انتقال وزن خودرو به چرخ ها، نیروی تعلیق و چرخش چرخ ها و فرمان را نیز تحمل می کند.

به سگ دست چرخ های جلو، قطعات متفاوتی متصل می شوند. در ادامه آنها را بررسی می کنیم.

پلوس

پلوس وظیفه انتقال نیروی گیربکس به چرخ ها را دارد.

این قطعه در مرکز سگ دست نصب می شود و سپس روکش پلوس وظیفه دارد از نشستن کثیفی و گرد و غبار روی محل اتصال پلوس و سگ دست، جلوگیری کند.

روکش پلوس از جنس لاستیک ساخته شده و در مرکز سگ دست نصب می شود.

بلبرینگ

همانطور که در مقاله بلبرینگ خودرو چیست و چه کاربردی دارد توضیح دادیم، این قطعه دو بخش دارد. یکی ثابت و دیگری متحرک. پس به گونه ای روی سگ دست سوار می شود که تحرکش حفظ شود.

به این ترتیب قسمت متحرک به وسیله دو ردیف ساچمه،  چرخش و حرکت خود را نسبت به قسمت ثابت حفظ می کند و قسمت ثابت با پیچ و مهره به سگ دست متصل می شود. روی بازوهای سگ دستی 4 سوراخ برای اتصال قسمت ثابت بلبرینگ تعبیه شده.

دیسک ترمز

این قطعه بر روی قسمت متحرک بلبرینگ نصب می شود و با چرخش چرخ ها به طور مداوم حرکت می کند. دیسک ترمز دارای روکشی است که بر روی سگ دست نصب می شود.

به این ترتیب روکش دیسک ترمز و سپس بلبرینگ و سپس دیسک ترمز روی سگ دست چرخ جلو سوار می شود.

این قطعات که به ترتیب و پشت سر هم قرار گرفته اند از طریق دیسک ارتباط بین سگ دست و رینگ و لاستیک را برقرار می کنند.

 

سگ دست چرخ عقب خودرو

در سگ‌دست‌های چرخ عقب خبری از پلوس و اتصالات آن و همچنین بلبرینگ و پیچ و مهره‌هایش نیست.

وظیفه این سگ دست کمی متفاوت است. وظیفه اصلی آنها تنها فراهم کردن نشیمنگاه مناسب برای اتصال شاسی به چرخ ها است.

در سگ دست چرخ های عقب، یک بازویی برای اتصال بالا و یک بازویی برای اتصال پایین تعبیه شده است و خبری از بازویی که مربوط به سیستم تعلیق فرمان خودرو باشد نیست.

یکی از قطعات اساسی که به دست سگ متصل است کمک فنرها هستند. این قطعه از بالا به شاسی خودرو و از پایین به چرخ ها متصل می شود.

کمک فنر به عنوان یکی از قطعات سیستم جلوبندی خودرو به تنظیم نیروهای ارتعاش و نوسانات جاده برای حرکت نرم خودرو کمک می کند و از انتقال نیروی حرکت، ضربه و لرزش چرخ ها به شاسی و کابین ماشین جلوگیری می کند.

 

عملکرد سگ دست به چه صورت است؟

عملکرد سگ دست به چه صورت است؟

 

 

تا اینجا با سگ دست و انواع آن آشنا شدیم. متوجه شدیم که سگ دست از اجزای پر کاربرد خودرو است که در عین سادگی وظایف زیادی را بر عهده دارد. مهم ترین وظایف سگ دست در ادامه آمده است.

  • نگهداری از چرخ های جلو و عقب
  • نصب قطعات مهم سیستم تعلیق خودرو مانند توپی ها، دیسک های ترمز، فرمان و سایر اتصالات روی آن
  • اتصال محور کمکی در سیستم تعلیق خودرو
  • توانایی چرخاندن یا کنترل چرخ ها در مسیر
  • قابلیت یاتاقان بندی چرخ وسیله نقلیه بر حول محورش

 

وظایف سگ دست خودرو

علاوه بر عملکرد خودرو هدف از ایجاد سگ دست موارد مختلفی می باشد که اگر سگ دست وجود نداشته باشد عملکرد دیگر قسمت ها با مشکل مواجه خواهد شد.

 

تحمل وزن ماشین

این نوع قطعه از چرخ ها پشتیبانی می کند و آن را با اتصالات محوری به سیستم تعلیق متصل می کند. هنگامی که ماشین حرکت نمی کند، سگ دست ها در محور جلو و عقب وزن ماشین را نگه می دارند. هنگام حرکت، اجزاء مقداری از وزن خودرو را تحمل می کنند.

 

کمک به چرخاندن چرخ ها

سگ دست خودرو نقطه پایانی در عملکرد حرکت خودرو است. این قطعه فرمان را به چرخ ها متصل می کند و در چرخش های فرمان و تغییر مکان چرخ ها، دخیل است.

در نهایت این سگ دست است که جهت خودرو را کنترل می کند.

 

سوار کردن چرخ های خودرو

معمولاً سگ دست ماشین از قطعاتی مانند توپی تشکیل شده است. اسپیندل امکان نصب اجزای چرخ مانند بلبرینگ را فراهم می کند.

از سوی دیگر، توپی به شافت CV اجازه می دهد تا به چرخ ها متصل شود و آنها را به حرکت در آورد.

به این ترتیب سگ دست زمانی که چرخ خودرو ساکن است و یا در حال حرکت است، چرخ ها را در جای خود نگه می دارد.

 

کولیس ترمز

امروزه کارخانه های تولیدات خودرو از ترمز دیسکی روی چرخ های جلو استفاده می کنند. بسیاری از آنها نیز این قسمت را در محور عقب خودرو ایجاد می کنند.

ترمزهای دیسکی دارای کولیس هایی هستند که لنت های ترمز را پشتیبانی و حرکت می دهند. برای نصب کولیس به سگ دست نیاز است. روی سگ دست جای سوراخ یا پیچ هست که امکان نصب کولیس را بر روی آن فراهم می کند.

برای اینکه سگ دست بتواند این وظایف را انجام دهد، باید به اندازه کافی قوی باشد که در برابر نیروهای مختلف، سایش مکانیکی و خوردگی مقاومت کند.

به همین دلیل تحقیقات زیادی در زمینه طراحی و تولید سگ دست در دنیا انجام شده است و در حال حاضر از موادی مانند فولاد، آلومینیوم و چدن تولید می شود تا مقاومت مورد نیاز را بتواند تأمین کند.

 

طراحی سگ دست به چه صورت است؟

همانطور که گفته شد طراحی سگ دست چرخ جلو و عقب با هم متفاوت است.

سگ دست چرخ جلو به گونه ای طراحی می شود که پلوس بتواند نیروی دورانی خود را از گیربکس بگیرد و آن را به قسمت بلبرینگ‌ها و نهایت چرخ‌ها منتقل کند.

اما در خودرو های چهار دیفرانسیل موضوع کمی متفاوت خواهد بود. در این مدل خودرو ها دو چرخ عقب، نیازی به انتقال نیرو از گیربکس به چرخ ها نیست و در این حالت چرخ ها فقط حول محور می چرخند و نیازی به بلبرینگ ندارند.

برای این منظور طراحی سگ دست ها در چرخ های عقب متفاوت و مخروطی و بدون سوراخ و یاتاقان در وسط آنها می باشد.

دومین فاکتور مهمی که در طراحی سگ دست باید به آن توجه شود، استحکام و نحوه اتصال آن به چرخ و شاسی خودرو است. مقاوت قطعه باید به حدی بالا باشد که بتواند به راحتی وزن بدنه را در ضربات جاده ای تحمل کند.

 

سگ دست چگونه خراب می شود؟

سگ دست چگونه خراب می شود؟

 

این قطعه به خاطر مقاوت بالایی که دارد به راحتی خراب نمی شود و جزو قطعاتی نیست که باید هر چند وقت یکبار تعمیر و یا تعویض شود.

سگ دست فقط در یک حالت خراب می شود، آن هم تصادف و ضربه شدید خودرو است. زمانی که سگ دست دچار آسیب شود ماشین هنگام حرکت دچار کشیدگی می شود. به اصطلاح ماشین یک دست می کشد!

همانطور که در مورد وظایف سگ دست گفتیم، اگر این قطعه دچار خمیدگی یا عیب شود، اثر خود را به صورت حرکت زاویه دار چرخ ها و کشیدگی خودرو به راست یا چپ نشان می دهد.

اگر این اتفاق افتاد در اسرع وقت به تعمیرکار مراجعه کنید چرا که بی توجهی به این اتفاق می تواند به فنرها و سیستم جلوبندی خودرو ضربه بزند و سیستم جلوبندی خراب شود.

تعمیر و تعویض سگ دست قیمت معقولی دارد و معمولاً هزینه زیادی را شامل نمی شود اما عدم توجه به موقع و عدم رسیدگی به خرابی ماشین باعث می شود سیستم جلوبندی به طور کلی دچار اختلال شود و مجبور به تعویض تمام قطعات شوید و در این حالت هزینه بالایی را باید پرداخت کنید.

 

قیمت سگ دست چقدر است؟

همانطور که گفتیم سگ دست ها انواع مختلفی دارند و در ماشین های مختلف از نظر ظاهری نیز متفاوت هستند. همین تفاوت ها قیمت این قطعه را تغییر می دهد.

مثلاً سگ دست پراید از 190 هزار تومان شروع شده و تا 400 هزار تومن متفاوت است. اما سگ دست تالیسمان از 900 هزار تومان شروع شده و تا 1.400 هزار تومان تفاوت قیمت دارد. (البته در زمان تنظیم گزارش)

اما نکته مهمی که هنگام خرید سگ دست باید به آن توجه کنید این است که نباید هیچ گونه زدگی و یا خوردگی داشته باشد زیرا مستقیماً بر عملکرد این قطعه تأثیر می گذارد.

انواع سگ دست برای ماشین های داخلی و خارجی در مرکز تجاری سپهر موجود می باشد. شما می توانید با مراجعه حضوری به مجتمع تجاری سپهر واقع در خیابان امیرکبیر تهران، سگ دست مورد نظر برای انواع مدل های خودرو را خریداری کنید.

در نظر داشته باشید که تمام قطعات با ضمانت اصالت کالا و فاکتور رسمی به فروش می رسند.

 

سخن پایانی ...

اگر در حین رانندگی حس کردید خودروی شما دائماً به یک سمت کشیده می شود به فکر تعمیر آن باشید. در درجه اول باد لاستیک ها را بررسی کنید. در بعضی مواقع اختلاف باد لاستیک های جلویی و عقبی باعث این اتفاق می شود.

در مواقعی نیز وقتی فرمان تنظیم نباشد خودرو دچار انحراف و کشیدگی می شود.

اگر هیچ کدام از این موارد باعث کشیدگی خودرو نبود، سگ دست دچار مشکل شده و باید سریعاً آن را تعمیر کنید.

 

نظرات کاربران