دلکو چیست و چه نقشی در خودرو دارد؟

یکی از قطعاتی که در سیستم برق رسانی خودرو ها نقش مهمی داشته اما الان حذف شده، دلکو می باشد.

دلکو یکی از قطعات مهم در سیستم جرقه زنی خودروهای کاربراتوری محسوب می شد که نقش مهمی در تنظیم زمان جرقه و تقسیم جریان برق بین شمع ها داشت و خرابی آن باعث روشن نشدن موتور می شد.

مخترع دلکو  آقای چارلز کترینگ می باشد. این اختراع در سال 1910 تحولی بزرگ در تکنولوژی خودروها ایجاد کرد و مدال ادیسون به او اهدا شد.

اما چه اتفاقی افتاد که دلکو از سیستم برق رسانی خودرو ها حذف شد؟ چه چیزی جایگزین آن شده؟

در این مقاله به بررسی این سوالات خواهیم پرداخت. همچنین با عملکرد دلکو آشنا خواهید شد.

دلکو چیست ؟

دلکو یکی از اجزای موتورهای احتراق داخلی است. این قطعه در سیستم جرقه زنی خودرو وظیفه تقسیم جریان الکتریکی بین شمع های موتور خودرو را بر عهده دارد.

وقتی دلکو معیوب باشد مصرف سوخت افزایش می یابد و موتور خودرو کارایی خود را از دست می دهد.

دلکو در سال 1910 توسط یک مخترع آمریکایی به نام چارلز کترینگ ساخته شد. سپس برای اولین بار بر روی خودروهای کادیلاک در آمریکا نصب شد.

اولین تولید کننده دلکو شرکت آزمایشگاه های مهندسی دیتون (Dayton Engineering Laboratories Co)نام دارد.

بنابراین عنوان این قطعه نیز برگرفته از حروف اول کلمات نام شرکت به اختصار «DELCO» است.

وظیفه دلکو چیست؟

دلکو با دو وظیفه اساسی در خودرو نصب می شود.

وظیفه اصلی دلکو کمک به سیم پیچ برای تولید جریان قوی است.

دومین وظیفه دلکو به تقسیم برق ایجاد شده در کویل به سیلندر خودرو در جهت جرقه زنی اختصاص دارد.

در ساختار ساخت موتورهای چهار زمانه، با هر دور چرخش میل لنگ و تبدیل حرکت خطی پیستون به حرکت دورانی، میل سوپاپ و دلکو یک بار می چرخند.

با پیشرفت جوامع بشری به دلیل معایب زیاد دلکو قطعه دلکو حذف شد. سپس به جای دلکو، سنسور میل لنگ و میل سوپاپ نصب شد که وظیفه انتقال اطلاعات مربوط به موقعیت دقیق پیستون به ECU را بر عهده دارد.

به عبارتی دیگر دلکو در سیستم جرقه زنی خودروهای کاربراتوری استفاده می شود.

دلکو از چه اجزایی تشکیل شده؟

• درب دلکو
• چکش برق
• پلاتین
• خازن
• سیم‌ خازن
• صفحه دلکو
• صفحه ثابت دلکو
• بادامک
• وزنه‌ها
• فنر وزنه‌ها
• میل دلکو
• بدنه
• دستگاه خلائی
• پیچ تنظیم دلکو
• فنر و زغال

درب دلکو همان قسمتی است که اجزای داخلی دلکو را می پوشاند. این درب کاملا عایق بوده و در وسط آن یک ترمینال مرکزی وجود دارد که در واقع به سیم خروجی کویل متصل می شود.

یعنی از این ترمینال مرکزی، برق وارد دلکو می شود. در اطراف این ترمینال مرکزی تعدادی ترمینال دیگر وجود دارد که سیم های شمع به آنها وصل می شوند که پریزهای برق دلکو هستند.

اصلی ترین و مهم ترین قطعه در سازه دلکو چکش برق نام دارد. چکش برق وظیفه قطع و وصل کردن پلاتین‌های دلکو را بر عهده دارد. این قطعه به عنوان یک پل ارتباطی جریان الکتریکی ورودی از کوئل را به وسیله ی قطع و وصل سازی پلاتین، به شمع انتقال می دهد.

پلاتین های دلکو دقیقاً قسمت هایی هستند که جریان ولتاژ بالا در آن ها قطع و وصل می شود. پلاتین ها روی صفحه دلکو قرار دارند و از دو بازو تشکیل شده اند.

یکی بازوی ثابت است که به آن پلاتین منفی می گویند و یکی بازوی متحرک است که به آن پلاتین مثبت می گویند. همچنین یک جزء کوچک روی این صفحات وجود دارد که به آن "کنتاکت" می گویند.

در واقع محل برخورد دو بازوی پلاتین این تماس ها هستند که در برخورد با یکدیگر جریان الکتریکی برقرار یا قطع می شود. پوسیدگی و بریدگی و هر گونه نقص در یکی از پلاتین ها می تواند در نهایت باعث از کار افتادن یکی از شمع ها و از کار افتادن موتور خودرو شود.

برای انتقال جریان الکتریکی فشار قوی از ترمینال مرکزی سیم پیچ به چکش برق، از فنر و ذغال استفاده می شود. این فنر و زغال داخل درب دلکو است و هنگام باز کردن درب دلکو باید از آن اطمینان حاصل شود.

ضمناً باید مراقب بود که فنر و ذغال از جای خود خارج نشوند. وظیفه فنر این است که ذغال سنگ را همیشه در تماس با چکش برق نگه دارد تا جریان الکتریکی فشار قوی از ترمینال مرکزی در دلکو از طریق این فنر و ذغال به چکش برق منتقل شود.

نشانه های معیوب شدن دلکو

• عدم استارت زدن خودرو

• انتشار صداهای غیرعادی از موتور

• فعال شدن چراغ دینام یا باتری روی صفحه ماشین

• تغییر شکل در گازهای خروجی اگزوز

دلکو چگونه تنظیم می شود؟

تنظیم نبودن دلکو در سیستم جرقه زنی خودرو باعث لرزش موتور خودرو می شود. شما می توانید موقعیت دلکو را بدون مراجعه به مکانیک تنظیم کنید.

برای این منظور در موقعیتی که موتور خودرو کار می کند، پیچ نگهدارنده دلکو را کمی باز کنید تا دلکو بتواند بچرخد.

دلکو را به یک طرف بچرخانید تا دور موتور افزایش یابد و کارکرد راحت موتور فراهم شود. در طی این فرآیند حالت آوانس شکل می گیرد و موتور خودرو شروع به ریپ زدن می کند.

پس از ریپ زدن موتور، دلکو را بر خلاف جهت اصلی بچرخانید و روند چرخش را ادامه دهید تا ریپ موتور متوقف شود.

بعد از اینکه ریپ زدن موتور تمام شد، گازهای خروجی نیز در حالت صاف شدن قرار می گیرند. این عملکرد نشان می دهد که دلکو در موقعیت مناسبی قرار گرفته است.

سپس برای اطمینان از وضعیت اولیه موتور، قبل از بستن پیچ نگهدارنده دلکو، کمی به پدال گاز فشار دهید تا دور موتور افزایش یابد. اگر موتور خودرو دوباره لرزید، باید دلکو را دوباره بچرخانید و در نهایت پیچ نگهدارنده را سفت کنید.

دلکو چرا حذف شد؟

یکی از ضعف های استفاده از دلکو این بود که توزیع جریان الکتریکی بین شمع ها با سرعت یکسان و در زمان مشخصی انجام نمی شد و دلکو به سرعت از تنظیم خارج می شد.

اما اکنون با حذف این قطعه و صدور فرمان قطع و وصل جریان برق از کامپیوتر خودرو، موتور خودرو عملکرد بهینه و منظمی پیدا کرده است. این بدان معناست که مصرف سوخت و اتلاف انرژی نیز کاهش می یابد.

به عنوان مثال، در سیستم های جرقه زنی با دلکو، برق رسیده به دلکو از طریق سیم به شمع ها منتقل می شود. اما نکته اینجاست که طول این سیم ها به دلیل موقعیت متفاوت دلکو با هر یک از شمع ها یکسان نیست و باعث می شود جرقه سر هر شمع متفاوت باشد.

اگر موتور در دورهای پایین باشد دلکو خوب کار می کند. اما در صورت بالا رفتن دور موتور، پلاتین دلکو قطع و با دور بالاتر وصل می شود و این می تواند دلیل کاهش میزان جرقه باشد.

اگر جرقه نیز کم شود باعث بد کارکردن موتور، ایجاد لرزش در خودرو و افزایش مصرف سوخت می شود. به همین دلایل، طراحان خودرو تصمیم گرفتند تا قسمت دلکو را در سیستم جرقه زنی حذف کنند.

اولین شرکتی که دلکو را حذف کرد و کوئل را جایگزین آن کرد، فورد بود. این شرکت برای هر سیلندر موتور یک سیم پیچ قرار داده است.

در این روش سنسورهایی قرار داده اند که اطلاعات موقعیت میل لنگ و پیستون ها را به مرکزی به نام ECU ارسال می کنند. همچنین ای سی یو بر اساس این اطلاعات دستور انتقال جریان الکتریکی و جرقه را به هر یک از کوئل ها می دهد.

نتیجه گیری در مورد وظایف دلکو در خودرو

بسیاری از خودروهای امروزی که دیگر کاربراتور ندارند از توزیع کننده یا دلکو استفاده نمی کنند. با این حال، ممکن است خودرویی داشته باشید که از دلکو استفاده می کند. در این مقاله در مورد این قسمت مهم، عملکرد و نحوه تنظیم آن صحبت کردیم. از آنجایی که این قطعه در عملکرد صحیح موتور خودرو نقش دارد، باید به درستی تنظیم شود.

به یاد داشته باشید که روشن نشدن خودرو، روشن شدن چراغ باتری یا دینام و همچنین شنیدن صداهای غیرعادی از موتور می تواند از نشانه های آسیب دیدگی دلکو باشد. پس بازدید و سرویس دوره ای این قسمت را نباید فراموش کرد.