جعبه فرمان چیست؟
همه ی ما با فرمان خودرو آشنا هستیم. این قطعه وظیفه های مهمی را برعهده دارد که کنترل و هدایت خودرو مهم ترین آن به شمار می آید. اما فرمان به خودی خود یک قطعه ی تنها نیست و ابزار و وسایل مختلفی در کنترل خودرو به آن کمک می کند. یکی از قطعات که از مهم ترین هاست جعبه فرمان می باشد. جعبه فرمان خودرو یکی از مهم ترین قطعات در سیستم کنترل و هدایت خودرو به شمار می رود که نقش مهمی در ایمنی و راحتی راننده و سرنشینان برعهده دارد.
در ادامه با این قطعه بیش تر آشنا خواهیم شد.
جعبه فرمان چیست؟
یکی از مهم ترین قطعات در سیستم کنترل و هدایت خودرو جعبه فرمان می باشد. سیستم چرخش فرمان خودرو به خصوص فرمان های قدیمی، ساختار بسیار ساده ای دارد و حتی می توان آن را متشکل از چند میله و چند چرخ دنده ی ساده دانست.
وظیفه ی جعبه فرمان چیست؟
جعبه فرمان وظایف مهمی را بر عهده دارد که از آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تغییر صفحه دوران فرمان از غربیلک به مکانیکی
- افزایش گشتاور و کاهش حرکت چرخشی
- کاهش جا به جایی دورانی برای دست راننده
- تبدیل کردن حرکات چرخشی غربیلک به حرکت خطی فرمان
جعبه فرمان چگونه کار می کند؟
این قطعه روی اتاق خودرو قرار دارد و گشتاور و دوران فرمان را توسط مفصل ها و سیبک های سیستم فرمان به سگ دست منتقل می کند.
کارکرد این قطعه به این صورت است که وقتی غربیلک فرمان چرخانده می شود، این گشتاور و حرکت دورانی به جعبه فرمان منتقل می شود. یعد از این مرحله جعبه ی فرمان حرکت دورانی غربیلک را به حرکت خطی تبدیل می کند و بعد از طریق میله بندی فرمان به سگ دست منتقل می کند.
سگ دست روی سیبک ها می چرخد و باعث چرخیدن به چپ و راست می شود. وظایف و عملکرد سگ دست را می توانید در مقاله های قبلی سایت به طور کامل مطالعه کنید.
انواع جعبه فرمان چیست؟
جعبه فرمان انواع مختلفی دارد که هرکدام با توجه به کارکرد خود روی وسیله نقلیه های مختلف استفاده می شوند. در ادامه به انواع جعبه فرمان می پردازیم:
جعبه فرمان مکانیکی
این نوع جعبه فرمان در گذشته مورد استفاده قرار می گرفته و ساده ترین حالت را بخود اختصاص داده است. این مدل از جعبه فرمان عمل زیاد کردن گشتاور دست راننده و انتقال آن به چرخ‌ها را فقط به وسیله مجموعه ای از چرخ دنده ها و هم چنین بازو ها انجام می دهد.
جعبه فرمان مکانیکی انواع مختلفی دارد:
حلزونی غلتکی
در این مدل غلتک جای دنده ی تاج خروسی را می گیرد. این مدل از رده خارج شده است و چند سالی است که دیگر در صنعت خودروسازی استفاده نمی شود.
حلزونی انگشتی
این نوع جعبه فرمان ساده ترین نوع جعبه فرمان در بین انواع آن می باشد. این نوع جعبه فرمان شامل یک پوسته و قطعاتی به نام انگشتی و حلزونی می باشد. تغییر دوران در این نوع جعبه فرمان با این دو قطعه صورت می گیرد.
معایب این جعبه دنده بسیار است و به همین دلیل سال های زیادی است که از رده خارج شده است.
حلزونی به همراه دنده تاج خروسی
در این نوع جعبه فرمان به جای انگشتی از قطعه ای دندانه دار به نام تاج خروسی که شباهت به تاج خروس نیز دارد استفاده می شود. این مدل از جعبه فرمان حلزونی انگشتی پیش رفته تر است اما هنوز هم مشکلات زیادی دارد به همین دلیل این مدل نیز دیگر استفاده نمی شود.
ساچمه ای به همراه دنده تاج خروسی
جعبه فرمان ساچمه ای دارای یک چرخ دنده ی تاج خروسی و یک دنده تاج خروسی به شکل مخروط می باشد که در کنار هم به کار گرفته می شوند.
اجزای اصلی این قطعه شامل ساچمه ها، مهره ی انتقال، دنده ی تاج خروسی، شفت خروجی و پیچ تنظیم می شود.
این نوع جعبه دنده مزایایی دارد که با توجه به قدیمی بودن فناوری آن هنوز استفاده می شود. از مزایای آن می توان به اصطکاک پایین، ایمنی خوب، استهلاک کم تر، راحتی بیش تر و.. اشاره کرد.
چرخ دنده ی شانه ای
رایج ترین نوع جعبه دنده ی مکانیکی این نوع می باشد که هنوز هم در صنعت خودروسازی استفاده می شود. این جعبه فرمان به کشویی یا راک اند پینیون نیز معروف است.
این جعبه دنده سبک است و فضای کمی را اشغال می کند. دلیل اصلی استفاده شدن و محبوبیت آن نیز همین است.
قطعات این چرخ دنده ی شانه ای شامل بست اتصال، پوسته، پیچ و مهره های تنظیم لقی، گردگیر، پینیون، یاتاقان پینیون و دنده‌شانه ای می شود. پینیون و دنده شانه ای که راک هم نامیده می شود اصلی ترین اجزای جعبه فرمان چرخ دنده ای شانه ای هستند.
این مدل نسبت به ساچمه ای بیش تر مورد استفاده قرار می گیرد. زیرا ویژگی های بهتری دارد. مزایای ان عبارت است:
- قیمت کم تر
- اشغال فضای کم تر
- وزن کم تر
جعبه فرمان به همراه نیروی کمکی
این نوع جعبه فرمان رایج ترین نوع در بین انواع جعبه فرمان هاست و سازندگان خودرو نیز از این مدل بیش تر از همه استفاده می کنند.
در این مدل از یک فشار هیدرولیکی برای به حرکت درآوردن دنده شانه ای کمک گرفته می شود که باعث می شود راننده نیاز به نیروی کم تری هنگام به حرکت در آوردن فرمان احتیاج داشته باشد.
این جعبه فرمان نیز شامل قطعاتی می شود که آن را مجهز تر می کند:
- لوله های رفت و برگشت روغن
- پمپ هیدرولیکی
- شیر هیدرولیکی
- مخزن روغن
- جک هیدرولیک
- تسمه ی هیدرولیک
فرمان هیدرولیک بسیار نرم تر از فرمان های دیگر است و هم چنین باعث افزایش پایداری خودرو نیز می شود. کاهش نیروی دست راننده برای دوران، کاهش لرزش و ارتعاشات، کاهش حساسیت فرمان نیز از دیگر مزایای این جعبه فرمان ها می باشد.
درست است که این فرمان محاسن زیادی دارد اما معایبی نیز دارد که شامل :
- بالا بودن قیمت آن
- افزایش بیش تر سوخت به دلیل دوران مداوم
- کاهش توان موتور
- استهلاک بالا به دلیل فعال بودن مداوم پمپ
- بالا رفتن گشتاور می شود
در آخر ...
در سخن پایانی خوب است به این نکته اشاره کنیم که هرکدام از این جعبه فرمان ها دارای قطعات زیادی هستند که به مرور زمان یا به هر دلیلی ممکن است خراب شوند یا از بین بروند، در این صورت بهترین کار این است که به یک تعمیرکار متخصص مراجعه نمایید تا در سریع ترین زمان آن را به حالت اول باز گرداند.
در این پروسه ممکن است شما نیاز به قطعه داشته باشید و بهترین حالت این است که خود قطعه را تهیه کنید. برای تهیه ی لوازم یدکی اصل نیاز به یک فروشگاه مطمئن با قیمت های مناسب و ضمانت اصل بودن کالا دارید.
در این صورت می توانید به فروشگاه های مرکز تجاری سپهر مراجعه نمایید و خریدی مطمئن ، قیمت مناسب و کیفیت بالا را تجربه کنید تا به درست شدن خودرو و وسیله نقلیه ی خود مطمئن باشید.
نظرات کاربران