تسمه تایم چیست و چه کاربردی دارد؟

 

همانطور که از عنوان این مقاله مشخص است، ما قصد داریم  در مورد تسمه تایم خودرو صحبت کنیم.

 

همانطور که می‌دانید تسمه تایم خودرو ( Timing belt )، قطعه‌ای است از جنس لاستیک که به عنوان بخشی از موتور احتراق داخلی محسوب می‌شود. تسمه تایم در تعیین زمان مناسب برای باز و بسته شدن سوپاپ‌ ها ایفای نقش می‌کند و از این نظر قطعه‌ای حیاتی به شمار می‌رود.

 

تسمه تایم خودرو که با نام تسمه تایمینگ نیز شناخته می‌شود نقش هماهنگ‌کننده در بین میل لنگ خودرو و میل سوپاپ دارد و این دو را به یکدیگر متصل می‌کند.

محل قرار گیری تسمه تایم در خودروهای مختلف متفاوت است اما بیشتر در سر سیلندر قرار می گیرد و باید هنگام قرار دادن تسمه تایم دقت زیادی داشته باشیم که دندانه ها جابجا نصب نشوند تا عملکرد موتور مختل نشود.

4 مرحله در چرخه موتور های احتراق داخلی وجود دارد که شامل : 1.مرحله مکش 2. مرحله تراکم 3. مرحله توان 4. مرحله تخلیه  میباشد .

در این ۴ مرحله، زمانبندی باز و بسته شدن سوپاپ هوا و سوپاپ دود به وسیله تسمه تایم صورت می‌گیرد. تسمه تایم حرکت میل‌لنگ را به میل سوپاپ انتقال می‌‌دهد و میل سوپاپ هم بقیه سوپاپ‌ها را بالا و پایین می‌کند. در توضیحی دیگر از عمکلرد تسمه تایم باید گفت که این قطعه با هماهنگ کردن سرعت چرخش میل‌لنگ با میل سوپاپ، زمان باز و بسته شدن سوپاپ‌ها را تنظیم می‌کند. میل‌سوپاپ که به میل بادامک هم معروف است معمولا در سر سیلندر اتومبیل قرار دارد، اما ممکن است در برخی از اتومبیل‌ها، طراحان جای دیگری از موتور را به جا گذاری این قطعه اختصاص داده باشند.در موتورهای چهارزمانه، به ازای هر دو دوری که میل‌لنگ می‌چرخد، میل‌ سوپاپ یک دور خواهد چرخید که این هماهنگی به واسطه تسمه تایم انجام خواهد شد .

از آنجایی که کار تسمه تایم تنظیم زمانبندی باز و بسته شدن سوپاپ‌ها است، هرگونه لغزش این تسمه روی فولی متصل به میل‌لنگ یا میل سوپاپ باعث اشکال و خطا در عملکرد موتور ماشین می‌شود، به همین دلیل روی تسمه دندانه‌هایی وجود دارد که این دندانه‌ها روی فولی‌های دندانه‌دار قرار می‌گیرد و بدینوسیله هیچ لغزشی صورت نخواهد گرفت . به همین خاطر وجود دندانه‌ها باعث شده که نصب کردن تسمه تایم به سادگی تسمه‌های دیگر مثل تسمه دینام نباشد . در صورت قرارگیری اشتباه دنده های تسمه تایم آسیب جدی به موتور خودرو وارد خواهد شد. به همین دلیل تعویض تسمه تایم باید توسط یک مکانیک و تعمیرکار حرفه‌ای انجام شود و انجام این کار را نباید به هر تعمیرکاری سپرد. 

با پارگی تسمه تایم عملکرد زمانبندی سوپاپ ها از کنترل خارج می شود و آسیب جدی به موتور وارد می شود. پارگی و آسیب به تسمه تایم عمدتا بدلیل فرسودگی بوده و گاهی نیز ممکن است پارگی تسمه دینام به تسمه تایم نیز آسیب زده و آن را ار جای خود خارج کند.

1. به هم ریختن زمانبندی باز و بسته شدن سوپاپ ها

2. برخورد پر سر و صدای پیستون ها و سوپاپ ها

3. وارد نشدن مخلوط سوخت و هوا در زمان مناسب به سیلندر و خارج نشدن به موقع دود از آن

 

هر خودرویی دارای یک کتابچه راهنما است که در آن اطلاعاتی همچون عمر مفید تسمه تایم نوشته شده است. به یاد داشته باشید که قبل از فرا رسیدن زمان معین، اقدام به تعویض آن کنید. اتومبیل های جدید معمولا بعد از 160 هزار کیلومتر نیاز به تعویض تسمه تایم دارند. ممکن است وسایل نقلیه قدیمی بعد از 90 هزار کیلومتر نیاز به تعویض داشته باشند. توجه به این نکته مهم است که اگر پمپ آب خراب شود، معمولا تسمه تایم نیز باید تعویض شود.

 

پژو ۲۰۶ تیپ دو: ۷۰ هزار کیلومتر

پژو ۲۰۶ تیپ پنج: ۶۰ هزار کیلومتر

پژو ۴۰۵: ۶۰ هزار کیلومتر

تندر ۹۰: ۴۵ هزار کیلومتر

رانا: ۶۰ هزار کیلومتر